"Nóż w sercu. Sprawa chirurga" Ałbena Grabowska

Czy pozostanie na miejscu zbrodni to sposób na oczyszczenie siebie z podejrzeń? Tę kwestię będą musieli rozsądzić Franciszek Stawicki i Maja Kwiatkowska, prowadzący śledztwo w sprawie morderstwa dilera narkotyków. Głównym podejrzanym jest ojciec jego exdziewczyny, Wiktor Kamirski. Pola przez działania chłopaka uzależniła się od narkotyków, a także została zmuszona do prania się prostytucją. Kamirski twierdzi, że znalazł go dźgniętego nożem, wezwał pogotowie, a także udzielił pierwszej pomocy. Niestety policja nie ma innych podejrzanych, a mężczyzna miał motyw, aby zabić. Śladczy zaczynają szperać w przeszłości chirurga (bo tym zajmuje się podejrzany), a ta jest pełna znaków zapytania. Czy w powieści „Nóż w sercu. Sprawa chirurga” znajdą się na nie odpowiedzi?

„A to jest zwykła sprawa. (…) Prosta i dość jasna. Odłóż na bok bok te wszystkie sensacyjne wątki, skup się na odpowiedzi na dwa pytania.”¹ Taką radę dostaje Franciszek Stawicki, prowadzący śledztwo. I to jest bardzo mądry głos, jednak czytelnicy podziękują Ałbenie Grabowskiej, że go nie posłuchała. Wiktor Kamirski to arcyciekawa postać. Przystojny, bogaty, inteligentny, samotny. Ambitny i apodyktyczny pracoholik z dużym ego. Goniący za władzą i sukcesami. Ten zespół cech sprawia, że wydaje nam się nieprzewidywalny, a powolnie odsłaniane epizody z jego przeszłości potwierdzają nasze przypuszczenia. A do tego okala go intrygująca, tajemnicza aura.

Zresztą przyznać trzeba, że bohaterowie tej powieści naprawdę się Grabowskiej udali. Stawicki szlachetny niczym Superman. Kwiatkowska jedyna w swoim rodzaju. Pokochałam ją za cudowne opanowanie podczas przesłuchań. Weronika Dębska, charyzmatyczna adwokatka z dramatyczną przeszłością. Ciepły i mądry sędzia Zatoński. Mogłabym tak długo. Jednak, co jest istotne, to to, że każda z tych postaci jest kompletna i ma wspaniałe porozumienie z autorką książki. Jakby ta analizowała z nimi, ile i kiedy może zdradzić na ich temat.

Powieść „Nóż w sercu” czytało mi się wybornie. To jedna z tych książek, które „łyka się na raz”. Przeważają w niej dialogi, co sprawia, że mamy wrażenie, iż uczestniczymy w ciągłej „burzy mózgów”, ale jest to bardzo fajne uczucie. Taki zabieg sprawią, że książka jest wyjątkowo energiczna. I tu nawet nie chodzi o tempo akcji, bo ono paradoksalnie jest dość spokojne, a o to, jak tak napisaną powieść się odbiera. Czytelnik jest ciągle w trybie działania. Nie grzęźnie w opisach, a razem ze śledczymi kopie, drąży i próbuje popchnąć sprawę do przodu.

Natomiast finał mnie rozczarował. W pewnym momencie, kiedy rozwiązały się prywatne problemy Stawickiego, wszyscy bohaterowie rozkleili się, zaczęli się zwierzać, otwierać. Zrobiło się melancholijnie, patetycznie i nudno. Kumulacja tych rozmów w jednym miejscy, była dla mnie wyjątkowo mecząca. Szczególnie, że miałam jeszcze mnóstwo pytań a propo Kamirskiego i tak mało odpowiedzi.

Jak już wspominałam śledztwo zatoczyło dość szerokie kręgi, a policjanci skrupulatnie przekopali przeszłość chirurga. Przyznam, że było to fascynujące. Natomiast czytelnik kryminału, na końcu oczekuje pewnego podsumowania. I tak. Grabowska rozwiązała sprawę – owszem – ale zostawiła nas z ogromem informacji, z którymi nie wiemy,co zrobić. Ktoś powie, że czytelnik może dokonać własnej interpretacji. Punkt dla tej osoby. Nie jestem zwolenniczka zostawiania aż tak szerokiego pola do rozważań, ale jak najbardziej można i tak podejść do sprawy. Natomiast dużym problemem jest odpowiedź na pytanie, co właściwie jest przedmiotem tej powieści, jej sercem: sprawa o zabójstwo, Wiktor Kamirski, a może policjanci prowadzący śledztwo. Po tak skonstruowanym finale, nie umiem rozstrzygnąć tej kwestii.

„Nóż w sercu” to pierwsza powieść Ałbeny Grabowskiej, jaką miałam okazję przeczytać. Przyznam, że autorka zachwyciła mnie energią, jaka emanuje z tej książki i jej stylu, a także wyrazistymi bohaterami, z których każdy miał to coś za co się go kocha albo nie lubi. Przez 90% powieści nie byłam w stanie jej odłożyć. Po finale oczekiwałam jakiś nawiązań, powiązań czy innych wiązań. Bo trochę wyszło tak, jakby ci nasi bystrzy śledczy gros roboty zrobili niepotrzebnie, tylko dla zabawiania nas, czytelników.

1 Ałbena Grabowska, „Nóż w sercu. Sprawa chirurga”, wyd. Zwierciadło, Warszawa 2024, s. 200.

[Egzemplarz recenzencki]