"Gwóźdź do trumny" Monika Wawrzyńska

Opowiem wam historię o tym, jak można się głupio zasugerować. Dostaję książkę. Wiem o niej tyle, że to komedia. Opis mówi mi wyłącznie tyle, że bohaterek jest kilka, ale na okładce widnieje czacha, więc ubzdurałam sobie, że jest to komedia kryminalna. I jeszcze ten tytuł. „Gwóźdź do trumny”. Czytam. Strona 10, 15, 45, 157, a trupa nie ma. Znaczy są, ale kompletnie nieistotne. I nagle do mnie dociera, że nie miałam żadnych podstaw przypisywać powieści Moniki Wawrzyńskiej kryminalnych atrybutów. A tytuł i okładka mają całkiem inną genezę.

Na początku książki poznajemy dwóch chłopców zafascynowanych śmiercią, Mikołaja i Kocia. Można powiedzieć, że ta „pasja” ich zbliżyła oraz sprawiła, że zaprzyjaźniły się ich matki. Co więcej rodzicielka Mikołaja prowadzi zakład pogrzebowy, a kolejne perypetie bohaterów powieści mogą rywalizować o miano przysłowiowego „gwoździa do trumny”. Jak widzicie i tytuł, i okładka książki nie są przypadkowe. Monika Wawrzyńska buduje ją wokół, hmmm... Funeralnych atrybutów.

Fabułę ciężko jednoznacznie opisać, bo: „pierwsze primo”, mamy tu kilka wątków; „drugie primo”, część scenek ma charakter komediowych gagów i bezpośrednio nie wpływa na bieg akcji. Spróbuję jednak wyciągnąć jakąś esencję. Jako głównych bohaterów określiłam bym Jagnę (właścicielkę zakładu pogrzebowego) oraz jej syna, Mikołaja. Ona dostaje pozew o rozwód, on rozstaje się z narzeczoną. Można powiedzieć, że osią fabuły są uczucia, ale nie do końca będzie to prawda, bo Monice Wawrzyńskiej chodzi raczej o humor.

A jaki ten humor jest? Lekki, niewymagający, nieco naiwny. Porównałabym go do książek Joanny Chmielewskiej. Jest to ten sam rodzaj szaleństwa i zabawnego niedomówienia. Jako przykład przytoczę pierwsze spotkanie Jagny i Marty, przyszłych przyjaciółek. Zostały one wezwane „na dywanik” do dyrektora z powodu skarg, iż ich synowe straszą dzieci. Marta, mama Kocia już jest w gabinecie, kiedy przybywa mama Mikołaja. Traf chciał, że panie akurat rozmawiają o świętym Mikołaju i o tym, czy to etyczne okłamywać dzieci, że ten przynosi prezenty. I wtedy wchodzi kobieta, która oświadcza, iż jest matką Mikołaja. Z tego rodzi się zabawny dialog, o tym, czy Mikołaj ma rodziców, gdzie oni mieszkają (traf chce, że ojciec chłopca przebywa w Finlandii) itp.

Pozostając w temacie humoru chciałabym pokazać słaby punkt „Gwoździa do trumny”. Wspominałam już, że wiele rozdziałów zostało napisanych wyłącznie, aby pokazać śmieszną sytuację. Przykładowo, kiedy Jagna idzie do spa. Monika Wawrzyńska pobawiła się w nim słowem przerabiają ajurwedyjskie dosze na dorsze, a także w lekko przerysowany sposób pokazała zagubienie bohaterki, która rzadko bywa w tego typu przybytkach. Fragment całkiem śmieszny, ale do fabuły nie wnosi nic. Takich scen w książce znajdziemy więcej. Ktoś może teraz zaprotestować, że to komedia, że tu chodzi o śmieszne sceny. Ja się specjalnie nie będę spierać, jednak pozostanę przy stanowisku, że kolejne epizody powinny pchać fabułę do przodu, a nie po prostu być. Trzeba przyznać Monice Wawrzyńskiej, że im bliżej końca, tym „pustych przebiegów” jest mniej. Historia zaczyna nabierać kształtu i widać, że pisarka chce domknąć wątki, które otworzyła.

„Gwóźdź do trumny” okazał się sympatyczną powieścią. Jest to klasyczna, lekka komedia obyczajowa. Czytelnik znajdzie tu niewymagający humor i trochę naiwności, co jest cechą charakterystyczną tego typu książek. Jeżeli szukacie czegoś przystępnego i zabawnego to powieść Moniki Wawrzyńskiej powinna wam przypaść do gustu.

[Egzemplarz recenzencki]