"Jak zapewnić swojemu dziecku najlepszy start. Edukacja i rozwój zgodnie z naturalnymi potrzebami przedszkolaka" Anita Janeczek-Romanowska, Mikołaj Marcela

Jak zapewnić swojemu dziecku dobry start? - zapewne wielu rodziców zadaje sobie to pytanie. W szukaniu na nie odpowiedzi postanowili pomóc Anit Janeczek - Romanowska i Mikołaj Marcela. Czy znaleźli sposób uniwersalny?

 

O czym?

Przyjrzyjmy się jakie tematy autorzy poruszyli w publikacji " Jak zapewnić swojemu dziecku najlepszy start. Edukacja i rozwój zgodne z naturalnymi potrzebami przedszkolaka". 

Rozdział 1 "Czy moje dziecko jest gotowe na przedszkole?" - dużo uwagi poświęcono tu więzi między rodzicem a dzieckiem, tworzeniem - jak to określiła autorka - bezpiecznej bazy, aby dobrze przygotować dziecko do rozłąki. 

Rozdział 2 - adaptacja i porozumiewanie się z kadrą.

Rozdział 3 "Jak uczą się przedszkolaki?" - dobre pytanie, prawda. Przecież taki maluch nie będzie cierpliwie siedział i słuchał wykładu. Jak więc zajmować się dziećmi, żeby pobudzać ich naturalną chęć do nauki.

Rozdział 4 jest kontynuacją poprzedniego. Skupia się na roli zabawy w życiu przedszkolaka. Czy zabawa i nauka się wykluczają?

Rozdział 5 "Komunikacja bez przemocy" - słowo przemoc kojarzy się z maltretowaniem, jednak nie zapominajmy, że może przybierać łagodniejsze formy i skryć się pod innymi pojęciami. W tym rozdziale jesteśmy zachęcani do zastanowienia się, czy nie traktujemy dzieci z wyższością, czy nie wykorzystujemy wobec nich naszej siłowej przewagi, na ile potrafimy być empatyczni.

Rozdział 6 porusza bardzo kontrowersyjny temat wychowania bez kar i nagród. Wielu opiekunom wydaje się to niemożliwe. Łatwo powiedzieć posprzątaj to kupię ci lody, albo odesłać dziecko do kąta , żeby przemyślało swoje zachowanie. Czy jest to skuteczne? Czego - tak na prawdę - uczymy dziecko? Jak inaczej egzekwować posłuszeństwo i chwalić dzieci?

Rozdział 7 to kolejne zagadnienie, które wzbudza w rodzicach wiele wątpliwości, a mianowicie korzystanie przez najmłodszych z mediów. 

Rozdział 8 - różne typy przedszkoli.

Rozdział 9 - zaburzenia w rozwoju oraz czynniki stresogenne. W tym miejscu autorka uwrażliwia nas, że powinniśmy obserwować nasze pociechy i reagować na sytuacje, zachowania, które, naszym zdaniem, mogą odbiegać od normy np. chorobliwa nieśmiałość, opóźnienia w rozwoju mowy. Powinniśmy zastanowić się czy wynikają one z indywidualnych predyspozycji bądź charteru, sytuacji stresowej (w domu lub przedszkolu), a może mamy do czynienia z jakimiś zaburzeniami w rozwoju. Kiedy i gdzie szukać pomocy?

Rozdział 10 - jeżeli ktoś ma ochotę poczytać o rozwoju dziecka, potrzebach itd. to w tym rozdziale znajdzie nieco teorii oraz wykaz ciekawych publikacji.

Czy jest coś takiego jak instrukcja obsługi dziecka?

"Chcąc wspierać małego człowieka z poziomu empatii, zacznijmy od zatrzymania się i próby usłyszenia tego, co ono nam "nadaje", a nie od myślenia, co chcemy "nadać" jemu."[*] Proste czy trudne?

Co co teraz napiszę zabrzmi absurdalnie w kontekście tego, że opowiadam o poradniku, ale swego rodzaju przekleństwem jest ich nadmiar. W każdej sferze szukamy gotowych scenariuszy na rozwiązanie swoich problemów. Podobnie w macierzyństwie. Chcielibyśmy wiedzieć jak sprawić, że dziecko będzie spało w swoim pokoju, chętnie jadło obiad czy reagowało na nasze polecenia. W odgrywaniu roli rodzica zapominamy, jak być rodzicem. Publikacja "Jak zapewnić swojemu dziecku najlepszy start" jest takim dźwigiem, który pomaga wtoczyć się rodzicielskiemu pociągowi na właściwe tory.

Autorzy zadają dużo pytań i zachęcają nas do przeanalizowania pewnych zachowań. Tłumaczą również jakie je czytać i analizować. Z książki wyłania się bliskościowe, pełne miłości i empatii podejście do macierzyństwa. Jest takie słynne powiedzenie Janusza Korczaka "nie ma dzieci, są ludzie". O tym często zapominamy. Dlatego lubię, kiedy różne przykłady zachowań wobec najmłodszych przekładane są na świat dorosłych. Wtedy łatwo dostrzec ich absurdalność. Przykład z książki: Anita Janeczek - Romanowska porównuje rozstanie w przedszkolu do pierwszej wizyty u rodziców partnera.[**] Wyobraźmy sobie, że nasz chłopak/dziewczyna zostawiają nas w pokoju z przyszłymi teściami i... uciekają. Jakie uczucia nam towarzyszą? Skrępowanie, strach, zawstydzenie. Zastanówmy się teraz, czy tak nie wygląda pozostawianie dziecka w przedszkolu - wyjdę puki nie patrzy, bo będzie płakać.

Dialog autorów z czytelnikami

Podoba mi się sposób napisania tego poradnika. Ma on w sobie coś angażującego, prowokującego do myślenia. Czytając go czułam się tak, jakby jakiś specjalista wciągnął mnie w rozmowę mającą pomóc przepracować pewne kwestie. Czy byłą pomocna? Dla mnie tak. Mieliśmy taką sytuację, kiedy córka zaczęła maltretować mój komputer. W domu akurat sporo się działo, ja się uniosłam, potem się przepraszałyśmy. Wieczorem, już na zimo, przeczytałam fragment o nerwowych momentach z dzieckiem. Udało mi się dzięki niemu przeanalizować zachowanie swoje, córki i wycinać z niego wnioski. Pomogło mi też poradzić sobie z wyrzutami sumienie, które często towarzyszą mi po takich wybuchach. Złość i bezsilność zamieniłam w wiedzę.

Komentarz innych specjalistów

Odniosę się jeszcze na moment do rozdziału o korzystaniu z nowych mediów. Oglądać czy nie oglądać, oto jest pytanie, które zadaje sobie wielu rodziców, więc nie dziwota, że temat został poruszony. Ja - podobnie jak autor tej części - jestem daleka od demonizowania mediów. Wiem kiedy i co mogę włączyć, żeby moje dziecko nie było nadmiernie pobudzone. Aczkolwiek zagrożenie, które mogą nieść media nie ograniczają się wyłącznie do nerwowości czy wpływu reklam. Zabrało mi w tym rozdziale komentarza logopedy, bo jak widzę w bio na skrzydełku okładki autor nim nie jest, oraz opisania, jak dziecięcy mózg odbiera bodźce z mediów. Kiedyś troszkę na ten temat czytałam i ta wiedza jest bardzo przydatna. Myślę, że dla innych rodziców też będzie istotna.

Druga kwestia, Mikołaj Marcela wspomina, że jest coś takiego jak wytyczne WHO, o tym ile dzieci w poszczególnym wieku mogą korzystać np. z TV, ale nie pisze jak one wyglądają. Być może część osób je zna, mimo wszystko nie zaszkodziłoby dodać jedno czy dwa zdania i rozwinąć temat do końca.

Podsumowanie

Poradnik "Jak zapewnić swojemu dziecku najlepszy start" to bardzo empatyczna publikacja. Emanuje zrozumieniem zarówno wobec dzieci jak i ich opiekunów. Kiedy skończyłam go czytać czułam się pozytywnie podbudowana. Wiem, że jeszcze wiele rzeczy przed nami, wiem, że nie będzie łatwo, ale wiem też, że mam moc bycia dobrym rodzicem. Dziękuję.

[*] Anita Janeczek - Romanowska, Mikołaj Marcela, "Jak zapewnić swojemu dziecku najlepszy start. Edukacja i rozwój zgodne z naturalnymi potrzebami przedszkolaka", wyd. Muza, Warszawa 2021, s. 134.

[**] Tamże, s.66.