Doświadczenia kata - James Berry

W maju 2019 miałam wielką przyjemność przeczytać książkę Dziennik kata. Wspomnienia Johna Ellisa zrobiły na mnie ogromne wrażenie, dlatego postanowiłam sięgnąć po kolejną książkę z serii Rozmowy z katem od wydawnictwa Aktywa. Wybór padł również na Brytyjczyka. Dziś parę słów o książce Doświadczenia kata James'a Berry'ego, który pełnił funkcję kata pod koniec XIX wieku.

Cel napisania książki

Rozmowy z katem ma formę gawędy. Jest to zbiór ciekawostek i historii spod szubienicy, książka, która ma zaspokoić (niezdrową) ciekawość. James Berry postawił sobie za cel odczarowanie wizerunku kata. Nie chciał, żeby profesja ta kojarzyła się z żądnym krwi osiłkiem. Chciał pokazać, że są to profesjonaliści, którzy działają w imię prawa, a ich celem jest zapewnienie humanitarnej śmierci.

Zawartość

• Rozdziały I i II (Kat i jego dom oraz Jak zostałem katem) – parę słów o tym kim jest Pan Berry, dlaczego wybrał, ten, a nie inny zawód, jak na jego decyzję zareagowali najbliżsi, jak wyglądało szukanie pierwszych zleceń.
• Rozdział III (Moja pierwsza egzekucja)
• Rozdziały IV i V (Moja metoda egzekucyjna: obliczenia i przyrządy oraz Moja metoda egzekucyjna: czynności) – autor szczegółowo opisuje tajniki swojej pracy. Najbardziej dyskusyjna, przy wykonywaniu kary śmierci przez powieszenie, była długość tzw. spadu. Ile dać skazanemu sznura, aby śmierć nastąpiła szybko, przez przesunięcie kręgów, a nie wolno i boleśnie, przez uduszenie. Zależy to od wzrostu, wagi, budowy ciała, ale też wszelkich urazów w okolicach szyi. Autor omawia różne przypadki i przedstawia szczegółowe obliczenia.
• Rozdział VI (Inne metody egzekucyjne)- przedstawienie w jaki sposób była wykonywana kara śmierci w innych krajach (we współczesnych autorowi czasach), oraz opinia Pana Berry'ego na ich temat.
• Rozdziały VII – XIII (kolejne tytuły: Dwa straszne doświadczenia, Jak umierają mordercy, Z punktu widzenia zabójcy, O karze głównej, Wieszanie jako rzemiosło zawodowe, Prasa i opinia publiczna, Incydenty i anegdoty) – mają charakter felietonów. Autor jasno przedstawia w nich swoje poglądy m.in. na system sądownictwa, karę śmierci, postrzegania zawodu kata czy powody pchające ludzi do popełniania przestępstw. Z tych tekstów wyłania się człowiek bardzo zaangażowany w swoją pracę. James Berry to nie typ, który przyjdzie, zrobi swoje, zgarnie pieniądze i wróci do domu. To człowiek, który obserwuje, wyciąga wnioski i aktywnie przedkłada propozycje ulepszenia np. w książce znajdziemy propozycje reformy sądownictwa i profesji kata. Ponad to, z kart książki wyłania się osoba, która ma swoje poglądy i nawet jeżeli nie są one popularne, nie boi się o nich dyskutować.

Podsumowanie

James Berry wydaje się profesjonalistą w każdym calu. Podjął się niełatwej dla psychiki i powszechnie pogardzanej profesji. Zaangażował się w to co robił, walczył o swoją reputację i o reformy w systemie karnym. Poglądy, które prezentuje na stronach książki Doświadczenia kata mogą być kontrowersyjne. Niektóre stwierdzenia, w kontekście ludzkiego życia, mogą wydawać się bezduszne. Nie zapominajmy jednak, że są to opinie, które wyraża człowiek o swojej pracy. Człowiek, który chce, żeby ta praca była postrzegana jak każda inna, a nie jak zwyrodniałe zjawisko.