Rzeźnicy i lekarze - Lindsey Fitzharris

Po tym jak zachwalałam kryminał I sprawisz, że wrócę do prochu, koleżanka z pracy podsunęła mi książkę Rzeźnicy i lekarze (w oryginale The Butchering Art). Tam było co nieco o początkach anestezjologi, tutaj temat został rozwinięty. Sam tytuł jest tak chwytliwy, że nie mogłam się oprzeć lekturze.

O czym

Autorka, z wykształcenia doktor historii nauki i medycyny, przenosi nas do XIX wieku. W książce opisano jak kiedyś wyglądał zawód lekarza, jakie stosowano metody, a skupia się ona w głównej mierze na chirurgii. Dowiadujemy się jak ryzykownym procesem było kiedyś leczenie. Wcześniejsze zdanie napisałam trochę przekornie, ale jest w nim ziarnko prawdy.

Dużo miejsca poświęcono również osobie Josepha Listera, mężczyźnie, który potrafił wznieść się ponad obowiązujące ówcześnie w medycynie standardy, który dzięki swojej pasji i ciekawości zmienił jej oblicze i uratował wiele żyć. Uśmierzanie bólu to jeden problem, z którym lekarze musieli się zmierzyć, drugim była wysoka śmiertelność wśród operowanych. Lister zwrócił uwagę na kwestie higieny w szpitalach, czy dezynfekcji narzędzi chirurgicznych.

Wiedział, że od tysięcy lat wszechobecne ryzyko infekcji znacznie ogranicza możliwości chirurga.¹ 

Styl

Lindsey Fitzharris naszpikowała swoją książkę ciekawostkami z dziedziny chirurgii. Na jej stronach bywa mądrze, bywa strasznie, bywa śmiesznie, bywa wstrętnie. Opisy niektórych przypadków mogą wydawać się obrzydliwe, ale temat tego wymaga. Całość jest dobrze i przystępnie napisana, a przytaczane anegdoty, przełamują dawkę wiedzy z dziedziny medycyny, czyniąc z lektury dobrą zabawę.

Jakiś czas temu na blogu W sercu książki Marta poruszała temat nadużywania sloganów typu Światowy bestseller, Najgorętsza książka roku itp. (LINK do tego posta). Ja chciałabym wspomnieć o jeszcze jednej zagrywce wydawców. Na okładce Rzeźnicy i lekarze czytamy Jej styl to połączenie erudycji godnej Jürgena Thorwalda z błyskotliwym dowcipem Mary Roach.² Dla osób lubiących czytać o tematyce medycznej autorzy powinni być znani. O stylu Mary Roach się nie wypowiem (jej książkę Sztywniak kojarzę tylko z tytułu), ale miałam wielką przyjemność czytać książki Jürgena Thorwalda (które polecam) i mimo całego szacunku do wiedzy i talentu Lindsey Fitzharris, sporo jej do tego autora brakuje. Thorwald swoim stylem przekracza granicę literatury popularnonaukowej. Jego książki czyta się jak powieści kompletnie zapominając, że nie jest to fikcja. Rzeźnicy i lekarze to jednak, pomimo wielkich starań, literatura popularnonaukowa, a styl którym została napisana nie pozwala o tym zapomnieć.

Podsumowanie

Bardzo dziękuje mojej koleżance J. za podrzucenie mi tego tytułu. To była bardzo ciekawa, choć trochę makabryczna podróż do świata chirurgów. W recenzji I sprawisz, że wrócę do prochu napisałam, że cieszę się, że urodziłam się w XX wieku. W dalszym ciągu podtrzymuję to stwierdzenie.

Krąg światła z gazowej lampy oświetlał zwłoki leżące na plecach na stole umiejscowionym w głębi pomieszczenia. Ciało zostało już okaleczone nie do poznania, brzuch rozpruty nożami gorliwych studentów którzy potem niedbale wrzucili gnijące organy z powrotem do ociekającej krwią jamy brzusznej ³.

1 Lindsey Fitzharris, Rzeźnicy i lekarze. Makabryczny świat medycyny i rewolucja Josepha Listera, Wydawnictwo Znak, Kraków 2018, s. 24.

2 Tamże, okładka.

3 Tamże, s. 48.