Asia Czytasia: Z Archiwum X. Profiler

Polska A kontra Polska B. Mieszkając w takim miejscu jak Toruń, nie odczuwa się dysproporcji w rozwoju pomiędzy różnymi regionami kraju. Chyba ma tu miejsce mechanizm, że nie przejmujemy się problemem, który nas nie dotyczy, albo nie dostrzegamy problemu z uprzywilejowanej pozycji. Po przeczytaniu książki Z archiwum X. Profiler zaczęłam się zastanawiać, na ile ten podział funkcjonuje.

Fabuła

Na początku rozwieję wszelkie wątpliwości, ta historia nie ma nic wspólnego z detektywami znanymi z telewizyjnego serialu. Jest to kryminalna nowela, której akcja dzieje się w Polsce, w gminie Chucisko. Wydaje mi się, że jest to fikcyjne miejsce. Nie znalazłam w Internecie miejscowości o tej nazwie, ale jeżeli się mylę to proszę mnie poprawić. Jak to w kryminałach, jest trup. Zastępca komendanta zostaje zamordowany. Do Chuciska zaczynają zjeżdżać się policjanci wyższego szczebla, żeby przejąć sprawę od najbliższych kolegów ofiary.

Główną postacią jest komisarz Ireneusz Pędzel komendant lokalnego posterunku. Musi rozegrać sprawę tak, żeby urzędnicy z wojewódzkiego szczebla nie mieli czego mu zarzuć, ale też żeby nie dać sobie wejść na głowę. Musi objąć role przywódcy, mediatora, ale też pokornego sługi. Nie jest to łatwe zadanie.

Wątek kryminalny został rozegrany bardzo oryginalnie. Zazwyczaj jest trup, a czytelnik wraz z książkowym detektywem szuka sprawcy. Tutaj zabójcę poznajemy na początku. Razem z nim obserwujemy działania podejmowane przez śledczych i mierzymy się z sytuacjami, w których trzeba zachować zimną krew.

Wracając do tematu Polski A i B...

… jest on bardzo wyraźnie zarysowany w Profilerze. Miałam wrażenie, że dominuje w opowieści, że właśnie to tym Adam Słowik chce opowiedzieć swoim czytelnikom. Czytając Z Archiwum X nie mogłam pozbyć się skojarzenia z filmami U Pana boga w ogródku i U Pana Boga za piecem. Chucisko wydaje się bardzo podobne do filmowej mieścimy. Trochę konserwatywna społeczność, gdzie rządzą komendant z proboszczem, gdzie wszystkie sprawy załatwia się na własnym podwórku. W ten świat wkraczają nagle urzędnicy z wojewódzkiego szczebla, którzy z pogardą patrzą na tuziemców i chcą wprowadzać swoje porządki. Czy mieszkańcy się podporządkują, czy pokarzą kto tu rządzi?

Aby pokazać mentalność lokalnej społeczności Adam Słowik przytacza wiele rozmów komendanta z mieszkańcami czy urzędnikami. Postacie wspominają różne wydarzenia, które wstrząsnęły ich miejscowością. Dzięki temu poznajemy różne bolączki Chuciska i charakter tego miejsca. Pomysł jest na plus, niestety wykonanie trochę gorsze. Czytając te fragmenty, czułam się jakbym podsłuchiwała rozmowę obcych ludzi w autobusie. Słyszę, że jakiś Witek ukradł Antkowi rower, ale nic więcej z tego nie rozumiem, co więcej, jakoś specjalnie ta sprawa mnie nie pociąga. Przydałoby się szerzej rozbudować kontekst tych historyjek, aby były bardziej czytelne dla odbiorcy i wpasowywały się w bieg wydarzeń.

- Wy tu stanowicie prawo. Nie dajcie się wciągnąć w rozgrywki tym różnym spadochroniarzom, co nam tu naślą. Sukcesy odznaczenia, awanse i podwyżki rezerwują dla siebie, a kompromitacja spadnie na was.

Podsumowanie

I dobrnęliśmy do końca dzisiejszej recenzji. Muszę się przyznać, że była dla mnie trudna do napisania. Temat, który Adam Słowik poruszył w swojej noweli, jest dla mnie tak naprawdę suchymi definicjami, nad którymi nigdy szerzej się nie zastanawiałam. Chucisko ulokowano w Polsce, ale było dla mnie trochę jak inny świat. Przyjrzeć mu się bliżej było interesującym doświadczeniem.

Z Archiwum X. Profiler jest całkiem ciekawym kryminałem, ale dobrze by mu zrobiło rozbudowanie. Autor ma pole do popisu bo utwór nie jest długi. Być może pokusi się o jakiś dodatek, żeby czytelnicy mogli lepiej poznać miejscowość, o której pisze.