Asia Czytasia: Czarodziej z Januszowa, czyli jak samogonem obalić dyktaturę

Po przeczytaniu książki Czarodziej z Januszowa od razu przyszło mi do głowy słowo satyra. Gatunek ten wydawał mi się strasznie oderwany od literatury współczesnej. Raz, dwa, trzy włączyłam sobie słownik języka polskiego, sprawdzam i wszystko się zgadza.

satyra1. «utwór literacki ośmieszający i piętnujący wady ludzkie, obyczaje, stosunki społeczne itp.»2. «ośmieszanie lub piętnowanie czegoś»^¹

Tylko co/kogo Tomek Proper wziął na celownik?

Fabuła

Dorotka i jej przyjaciel Autodrwal w wyniku wybuchu aparatury do pędzenia samogonu lądują w Januszowie. W mieście panuje dyktatura Ojca Czarodzieja i Mściwego Karła. Dorotka i Auto spotykają na swojej drodze Stracha na wróble, wynalazcę Leona i jego sprytną córeczkę Mikę. Zaczynają walkę z systemem, a Januszowo wkracza na drogę obalenia dyktatury.

- Moim miastem rządzi czarodziej, dziesięcioletnia córka będąca przywódcą ruchu oporu przyprowadziła mi do domu robota i słomianego golema, mój pies pierdzi gazem musztardowym, a ty się małp uczepiłeś?^²

Początek książki to bardzo widoczna inspiracja Czarnoksiężnikiem z Oz. Dorotka, Drwal, Strach na wróble, dziwna podróż do nieznanej krainy. Myślałam, że tej drogi autor będzie się trzymał, ale później powieść ta przybiera szalony i nieobliczalny charakter. Czytelnik jest zaskakiwany w każdym rozdziale. Bohaterzy są nieprzewidywalni aż miło. Widać, że autora poniosła wyobraźnia, ale poniosła w bardzo dobrym kierunku.

Czarodziej z Januszowa to satyra polityczna.

Zawiera wyraźne aluzje do polskiej sceny politycznej. Od kiedy urodziła się M. jestem bardzo do tyłu z wydarzeniami na świecie, chyba że to nowe trendy w artykułach dla dzieci. Zazwyczaj informacje z kraju i ze świata przebijają się do mnie jako nagłówki z mediów społecznościowych. Pomimo że, z polityką jestem do tyłu, nie było sposobu, żebym nie zrozumiała pewnych nawiązań.

Na elitach Januszowa autor nie pozostawia suchej nitki. Osoby u szczytu władzy przedstawione są jako krótkowzroczne, zakompleksione, niezbyt rozgarnięte typy. Zło i głupota przedstawione są w groteskowy sposób. Satyrę cechuje przerysowanie i stosowanie karykatury. Tomek Proper wykorzystał te narzędzia do granic możliwości i osiągnął interesujący efekt.

Ludzie, którzy rządzą waszym miastem, robią wszystko, byście nie mieli wielkich marzeń. Bo wasze marzenia, jeśli tylko będą dotyczyć czegoś więcej niż chleba i dachu nad głową, będą dla nich zagrożeniem.^³

Humor

Powieść zdobyła moje serce poczuciem humoru. Czytając Czarodzieja z Januszowa śmiałam się głośno. Głowni bohaterowie to nieposkromieni wariaci. Nie liczą się ze słowami, a jak trzeba to i w mordę dadzą, ale dla przyjaciół są w stanie dużo zrobić. Są bardzo bezpośredni. Książka jest pełna ciętych ripost i zabawnych odzywek.

Podsumowanie

Tomek Proper zaskoczył mnie swoją wyobraźnią. Książka jest cudownie nieprzewidywalna, tak jak postacie w niej umieszczone. Jest to powieść przy której trudno zachować powagę. A uprzedzając wszystkie komentarze typu polityka to nie moja bajka, odpowiadam, moja też nie i pewnie nie wszystkie nawiązania dostrzegłam, ale nie przeszkadzało mi to w śledzeniu i zrozumieniu treści. Czytając Czarodzieja z Januszowa przede wszystkim dobrze się bawiłam i za ten element rozrywkowy serdecznie autorowi dziękuję.