Wodnik - Karol Gmyrek

Widzimy coraz swobodniejszy przepływ ludzi i informacji. Różne nacje i kultury mieszają się, a granice się zacierają. W całym miszmaszu łatwo zachłysnąć się tym co modne. Fascynujemy się feng shui, medytacją, a na co dzień jesteśmy bombardowani amerykańskim kinem. Z jednej strony taka wszechstronność jest wspaniała, każdy może znaleźć to co mu najlepiej odpowiada. Z drugiej zapominamy, że my Słowianie mamy również piękne tradycje, z których można czerpać. Marzy mi się, żeby w szkole stawiano na to większy akcent. Nie wiem jak u was, ale ja kilkakrotnie szczegółowo przerabiałam mitologie Egipską, Grecką i Rzymską, a z naszych rodzimych legend napomknięto o Lechu, Czechu i Rusie oraz o królu Popielu. Bóstwa, rytuały, obyczaje może były poruszone przy okazji jakiś lektur, ale szczerze to nie pamiętam. Omówiono i zapomniano.

Rozpisałam się we wstępie, ale po przeczytaniu książki zatytułowanej Wodnik, naszły mnie takie refleksje. Autor inspirował się właśnie słowiańską mitologią i w sprytny sposób przemycił ją do opisywanej historii. Jak tylko zobaczyłam Wodnika na jednym z blogów wiedziałam, że to musi być coś ciekawego. Kiedy książka wpadła mi w ręce, moja radość była ogromna.

Nad taflą jeziora siedział Wodnik i spoglądał na swoje odbicie. Wydawało mu się, że jest podobny trochę do mamy, trochę do taty ,ale najbardziej chyba do samego siebie.¹

Fabuła

Tytułowy Wodnik poznaje psa Szczerbatka, który prowadzi go do osady. Mieszkańcy szybko obdarzają stworka zaufaniem i vice versa. Jego najlepszym przyjacielem staje się mały Kazio. Wodnik jest dla niego jak starszy brat. Pełni rolę przyjaciela i opiekuna. Razem bawią się, przerywają przygody i dbają o siebie nawzajem.

Karol Gmyrek stworzył bardzo piękną przygodówkę dla dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Wykreował cudownych bohaterów – trochę niesfornych, ale rezolutnych. Kazio wraz z Wodnikiem i psem Szczerbatkiem nie boją się odkrywać świata. Są odważni i wspólnymi siłami udaje im się wyjść z najgorszych tarapatów. Jest to naprawdę zgrana ekipa.

Słowiańskie inspiracje

Jak już wspominałam Karol Gmyrek pisząc Wodnika inspirował się miologią słowiańską i słowiańskimi zwyczajami. Pierwsze co rzuca się w oczy to imiona mieszkańców osady takie jak Dobrawa czy Tosław. Poza tym w książce możemy spotkać inne istoty charakterystyczne dla tej kultury Licho, Rusałki, Popiołki, domowe skrzaty i (moją ulubioną) Babę Jagę. Autor zgrabnie wplata je w prezentowaną historię. Nieodłącznym elementem opowieści są obyczaje panujące w osadzie. Na kartach książki wspomina się o ziołolecznictwie, posiłkach Słowian, plemiennej hierarchii czy taktyce wojennej. Te wszystkie elementy są tłem dla przygód Kazia i Wodnika, nie przyćmiewają ich, ale są na tyle uwypuklone, że pozostają w głowie czytelnika.

Las to jeden organizm, mówiła im, jak jedno drzewo się przewróci, to inne oddają mu swoje soki. Na znak, że nie kłamie zaprowadziła ich w miejsce, w którym leżał na ziemi stary, porośnięty mchem buk. Inne drzewa oplatały go swoimi korzeniami, przytulając i nie pozwalając mu odejść.²

Wygląd

Jeżeli chodzi wygląd książki to mam ochotę pogrozić wydawnictwu palcem. Na 65 stronach A4 dostajemy kilka historyjek. Każdy z rozdziałów ma tytuł i opowiada jedną z przygód Wodnika i Kazia. Razem tworzą spójną całość. Długość i rozmiar tekstu dostosowany jest do możliwości młodego czytelnika.

Przyczepię się troszeczkę do strony graficznej. Kiedy wyjęłam książkę z koperty, moją pierwszą myślą było,że przyszła kolorowanka. Jestem minimalistką i po dokładniejszym obejrzeniu książki stwierdziłam, że nawet mi się ona podoba. Rozumiem ogólny zamysł i kompozycję. Dodałabym jednak więcej koloru i więcej ilustracji, żeby jeszcze mocniej przykuć uwagę dziecka i jeszcze lepiej podkreślić tekst.

Podsumowanie

Kiedy pierwszy raz zobaczyłam Wodnika postanowiłam sobie, że zacznę wyszukiwać właśnie takie książki do domowej biblioteczki mojej córeczki. Niszowe, ale wartościowe. Takie, które pod przykrywką rozrywki inspirują do poszerzania wiedzy. Pan Karol Gmyrek wykonał świetną robotę i stworzył wspaniała historię o przyjaźni z elementami słowiańskiej kultury w tle. Bardzo cieszę się, że ta książka powstała i z niecierpliwością czekam na dalsze przygody Kazia i Wodnika.

Dziękujemy za dedykację. Pozwolę sobie ją zacytować.
Wodnik to opowieść o tym, że nikt nie powinien być sam.
Każdy z nas potrzebuje mieć kogoś przy sobie.
I ten duży i ten mały.

1K. Gmyrek, Wodnik, Triglav dzieciom, Szczecin 2019, s. 3.

2Tamże. s. 54.